TVP යනු කුමක්ද?
සෝයා යනු සෝයා බෝංචි වැනි රනිල කුලයට අයත් බෝගවල ස්වභාවිකව දක්නට ලැබෙන ප්‍රෝටීනයකි. ඔබට ටෝෆු, සෝයා කිරි, සෝයා සෝස්, මිසෝ, ටෙම්පේ සහ වෙනත් ආහාරවල සෝයා සොයා ගත හැකිය. Textured soy protein” TVP ^Textured Vegetable Protein&ලෙසින්ද හඳුන්වනු ලබන්නේ නිෂ්පාදනය කරන ලද සෝයා නිෂ්පාදනයකි. නියම නම Total Soy Protein හෝ TSP වේ. එය සත්‍ය එළවළු වලට වඩා සෝයා බෝංචි වල ව්‍යුත්පන්නයක් අඩංගු බැවින් ඇත්ත වශයෙන්ම වඩාත් නිවැරදි විස්තරයකි. අඹරන ලද හරක් මස් වලට සමාන වන නිසා TVP නිතරම මස් ආදේශකයක් ලෙස භාවිතා කරන අතර එය කදිම මස් ආදේශකයකි. TVP මස් සඳහා අතිරේකයක් ලෙසද භාවිතා කළ හැකිය. තවද එය පෝෂණ ප‍්‍රමිතීන් සපුරාලන අතරම ආර්ථිකමය වාසි ද සලසයි. එය අත්‍යවශ්‍ය ඇමයිනෝ අම්ලයන් හි හොඳ ප‍්‍රභවයක් වන අතර, කෙනෙකුගේ ආහාර වේලට කැල්සියම් සහ මැග්නීසියම් ලබාදීමෙන් ද දායක වේ.
පාරිභෝගිකයින් අතර දක්නට ලැබෙන ප්රධාන මිථ්‍යාවන් කිහිපයක් අපි සලකා බලමු.
TVP පියයුරු පිළිකා අවදානම වැඩි කරයිද?
ඇතැම් ආහාර වර්ග පිළිකා ඇති කළ හැකි බව පවසන ලිපි ඔබ ඕනෑ තරම් කියවා ඇත. නිසැකවම, සෝයා මීට් ආහාරයට ගැනීමෙන් පියයුරු පිළිකා ඇතිවීමේ අවදානම වැඩි කළ හැකි බවට ඇති මිත්‍යාව පිළිබඳව ද ඔබ යම් දිනක කියවා හෝ අසා ඇති.
ඊස්ට‍්‍රජන් යනු ශරීරයට සංස්ලේෂණය කළ හැකි හෝමෝන කාණ්ඩයක් වන අතර ෙසෙල තුළට ඇතුළු වී, ප්රධාන වශයෙන් ලිංගිකත්වයට සම්බන්ධ ඇතැම් ජාන ප‍්‍රකාශ කිරීමට ඊස්ට‍්‍රජන් ප‍්‍රතිග‍්‍රාහක සක‍්‍රීය කළ හැකිය.
මිනිසුන් වශයෙන්, අපගේ ශරීරයේ විවිධ වර්ගයේ ඊස්ට‍්‍රජන් ඇත. ඊස්ට‍්‍රජන් යනු ලිංගික වර්ධනය, ගැබ් ගැනීම, දරු ප‍්‍රසූතිය සහ ආර්තවහරණය වැනි ශරීරයේ ක‍්‍රියාකාරකම් කිහිපයකට බලපාන හෝමෝනයකි. විශේෂයෙන්ම කාන්තාවන්ගේ ප‍්‍රජනක පදධතිය සහ ශරීරය තුළ ඇති අනෙකුත් පද්ධති නියාමනය කිරීමට උපකාර වන ඊස්ට‍්‍රජන් ඉහළ මට්ටමක පවතී.
මිනිසුන්ගේ ලිංගික හෝමෝන ඊස්ට‍්‍රජන් සහ ටෙස්ටොස්ටෙරෝන් වල වෙනස්කම් ඇති කරන සෝයා පිළිබඳ දිගුකාලීන මිථ්‍යාවන් තිබේ. මෙම අදහසේ මූලාරම්භය සහ සෝයා සහ පිළිකා අවදානම පිළිබඳව විද්‍යාව පවසන දේ සහ ඔබේ ආහාර වේලට සෝයා ඇතුළත් කර ගැනීම පිළිබඳ ඔබ සතුව තිබිය යුතු දැනුම සමඟ මම මෙය සාකච්ඡා කරමි.
සෝයා, ඊස්ට‍්‍රජන් හෝ ටෙස්ටොස්ටෙරෝන් මට්ටමට බලපාන්නේ නැත. හෝමෝන ප‍්‍රතිග‍්‍රාහක-ධනාත්මක පියයුරු පිළිකා වැනි සමහර පිළිකා වර්ග වර්ධනය වීමට හා පැතිරීමට මානව ඊස්ට‍්‍රජන් භාවිතා කරයි. සෝයා වල Isoflavones නම් estrogen වැනි රසායනික ද්‍රව්‍ය අඩංගු වේ. ඒවා ශාක වලින් එන නිසා phytoestrogens ලෙස හැඳින්වේ. TVP” ක්ෂීරපායීන් තුළ phytoestrogens (අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම අනුකරණය කරන estrogen ලෙස ක‍්‍රියා කරන Isoflavones ඊස්ට‍්‍රජන් වලට සමානකම නිසා මිනිසුන් සෝයා ආහාරයට ගැනීම පියයුරු පිළිකා අවදානමට සම්බන්ධ යැයි වැරදියට විශ්වාස කරයි. මේ නිසා, සමහර අය සෝයා වල අඩංගු phytoestrogens ආහාරයට ගැනීමෙන් ඔවුන්ගේ සිරුරේ ඊස්ට‍්‍රජන් වැඩි කර පියයුරු පිළිකා වර්ධනය දිරිමත් කළ හැකි බවට කනස්සල්ලට පත්විය හැකිය. ඒවා එම ප්රධාන ඊස්ට‍්‍රජන් වලට සමාන නොවන අතර, ඒවාට එකම ඊස්ට‍්‍රජන් ප‍්‍රතිග‍්‍රාහක සක‍්‍රිය කළ හැකි අතර අපගේ අන්තරාසර්ග පද්ධතියට බලපෑමක් ඇති කළ හැකිය.
කෙසේ වෙතත්, මිනිසුන්ගේ කිසිදු අධ්‍යයනයකින් සෝයා ආහාරයට ගැනීම සහ පියයුරු පිළිකා ඇතිවීම අතර සම්බන්ධයක් පෙන්නුම් කර නොමැත. රසායනාගාරයේ සිදු කරන ලද අධ්‍යයනවලින් පෙන්නුම් කර ඇත්තේ අයිසොෆ්ලවෝන් මීයන් තුළ පියයුරු පිළිකා පිළිකා ප‍්‍රවර්ධනය කරන බවයි. කෙසේ වෙතත්, මෙම අධ්‍යයනයන් මිනිසුන් තුළ සිදු නොකළ අතර, මිනිසුන් සඳහා ආහාර නිර්දේශ කිරීම සඳහා රසායනාගාර අධ්‍යයන භාවිතා නොකෙරේ. මීයන්ගේ පරිවෘත්තීය මිනිසුන්ට වඩා වෙනස් ලෙස සෝයා පරිවෘත්තීය කරන බව පර්යේෂකයන් සොයාගෙන ඇත.
සමහර අධ්‍යයනවලින් පෙනී යන්නේ සෝයා පියයුරු පිළිකාවලින් ආරක්ෂා වීමට උපකාරී වන බවයි. නිදසුනක් වශයෙන්, 2014 දී සමහර විද්‍යාත්මක සඟරාවල බහු අධ්‍යයනයන් පිළිබඳ මෙටා විශ්ලේෂණයක්, බටහිර රටවල පශ්චාත් ආර්තවහරණයෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින්ගේ පියයුරු පිළිකාවට එරෙහිව සෝයා ආන්තික ලෙස ආරක්ෂා කරන බව සොයා ගන්නා ලදී. මේ අතර, 2009 සිට වෙනම අධ්‍යයන 2 කින් ද සෝයා පියයුරු පිළිකා වලින් ආරක්ෂා වීමට උපකාරී වන බව තහවුරු කරන ලදි. ඇමරිකානු වෛද්‍ය සංගමයේ ^JAMA& ජර්නලයේ ප‍්‍රකාශයට පත් කරන ලද අධ්‍යයනයක, ෂැංහයි පියයුරු පිළිකා පැවැත්ම පිළිබඳ අධ්‍යයනයේ කොටසක් වූ සහ සෝයා අනුභව කළ පියයුරු පිළිකාවෙන් දිවි ගලවා ගත් 5,000 දෙනෙකුට මරණය සහ පිළිකා නැවත ඇතිවීමේ අවදානම අඩුය. තවද, ඇමරිකානු සායනික පෝෂණ සඟරාවේ ප‍්‍රකාශයට පත් කරන ලද අධ්‍යයනයකට අනුව, ෂැංහයි කාන්තා සෞඛ්‍ය අධ්‍යයනයේ කොටසක් වූ සහ නව යොවුන් වියේ සහ වැඩිහිටි වියේදී නිරන්තරයෙන් සෝයා අධික ලෙස පරිභෝජනය කරන බව වාර්තා කළ චීන කාන්තාවන් 73,000 කට පමණ පියයුරු පිළිකා ඇතිවීමේ අවදානම සැලකිය යුතු ලෙස අඩු විය. විද්‍යාත්මක දත්ත වලට අනුව, වෙනත් බොහෝ ශාක සමඟ ආහාර වේලක කොටසක් ලෙස සෝයා ආහාර පරිභෝජනය කිරීම පියයුරු පිළිකාවෙන් දිවි ගලවා ගත් අයට ඔවුන්ගේ ශරීරය රැකබලා ගැනීමට හොඳ ක‍්‍රමයක් වේ.
ඔබ කොපමණ සහ කුමන ආකාරයේ සෝයා අනුභව කළ යුතුද?
සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලෙහි කොටසක් ලෙස එළවළු, පලතුරු සහ ධාන්‍ය ප‍්‍රමාණයෙන් සෝයා ආහාරයට ගැනීම වඩාත් සුදුසුය. ඔබට සෝයා කිරි සහ ටෝෆු වැනි ආහාරවල සෝයා ස්වභාවික මූලාශ‍්‍ර සොයාගත හැකිය. එක්සත් ජනපද ආහාර හා ඖෂධ පරිපාලනය පවසන්නේ දිනකට සෝයා ග‍්‍රෑම් 25 ක් ආහාරයට ගැනීමෙන් හෘද රෝග අවදානම අඩු කිරීම වැනි සෞඛ්‍ය ප‍්‍රතිලාභ ලබා දෙන බවයි.
සෝයා ප්‍රෝටීන් පිරිමින්ගේ නාරිවේදය සහ අනෙකුත් ස්ත‍්‍රී ලක්ෂණ ඇති කරයි.
Gynaecomastia යනු නව යොවුන් වියේ පිරිමි ළමයින්ගේ සහ වැඩිහිටි පිරිමින්ගේ පියයුරු වර්ධනය ලෙස අප පොදුවේ දන්නා දෙයකි. සෝයා කිරි ඔබේ ශරීරයේ ඊස්ට‍්‍රජන් මට්ටම වැඩි කරන බව ඔබ විශ්වාස කරන්නේ නම්, ඔබත් මෙම මිථ්‍යාව විශ්වාස කරයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, එය කනස්සල්ලට හේතුවක් වන අතර, සෝයා නිෂ්පාදන ආහාරයට ගැනීමත් මේතත්ත්වය සමඟ කිසිදු සම්බන්ධයක් නැත. බොහෝ පිරිමින් තුළ යම් තරමක නාරිවේදය දක්නට ලැබෙන අතර එය 90% ක්ම සුව වේ.
සෝයා ප්‍රෝටීන් ටෙස්ටොස්ටෙරෝන් මට්ටමට බාධා නොකරන බව ලොව පුරා සිදු කරන ලද පර්යේෂණවලින් සනාථ වේ. එබැවින් සෝයා ඔබේ ආහාර වේලෙහි කොටසක් බවට පත් කරන අතරතුර ඔබේ ප‍්‍රජනක සෞඛ්‍යය ගැන කරදර විය යුතු නැත.
සෝයා ප්‍රෝටීන් පුරස්ථි පිළිකා ඇති කරයි
බොහෝ සංවර්ධිත රටවල පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථියේ රෝග වැඩි වැඩියෙන් දක්නට ලැබේ. පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථියේ නිරපේක්ෂ විශාල වීම මුත‍්‍රා අවහිරතා, අපහසුතා සහ මුත‍්‍රා ගැටළු ඇති කළ හැකි අතර, පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථි පිළිකාව වැඩිහිටි පිරිමින් අතර මරණයට ප්රධාන හේතුවක් වී ඇත, නමුත්, නිශ්චිත හේතු විද්‍යාත්මක සාධක පැහැදිලිව තහවුරු කර නොමැත. පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථියේ පිළිකා කාරකය සඳහා ප‍්‍රවේණික සහ පාරිසරික සාධක යන දෙකම සම්බන්ධ වී ඇත. පිරිමි ලිංගික හෝමෝන වන ටෙස්ටොස්ටෙරෝන්, ඩයිහයිඩ්‍රොටෙස්ටොස්ටෙරෝන් ^DHT& සහ ඇන්ඩ්‍රොස්ටැනෙඩියෝල් ග‍්‍රන්ථියට බලපාන සෘජු සාධක ලෙස සැලකේ.
පුරස්ථ ග‍්‍රන්ථියේ පිළිකාව බහුලව දක්නට ලැබෙන්නේ බටහිර ආහාර ගන්නා පුද්ගලයන් තුළ ය. ඇතැම් ආහාර සංඝටක හෝර්මෝන සහ අනෙකුත් යාන්ත‍්‍රණ හරහා පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථියේ පිළිකා වර්ධනයට මැදිහත් විය හැක. එබැවින්, පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථිය තුළ ජීව විද්‍යාත්මකව පවතින ඇන්ඩ්‍රොජන් ප‍්‍රමාණයට බලපාන ඕනෑම ආහාර සංරචකයක් බොහෝ විද්‍යාඥයින් විසින් සලකනු ලැබ ඇත. අඩු සිදුවීම් අනුපාතයක් ඇති රටක සිට ඉහළ සිදුවීම් අනුපාතයක් දක්වා සංක‍්‍රමණය වන පිරිමින් අතර පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථි පිළිකා අනුපාතය වැඩි වන අතර මෙම වැඩිවීම බටහිර පන්නයේ ආහාර වේලක් අනුගමනය කිරීම නිසා විය හැකිය.
පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථියේ, ටෙස්ටොස්ටෙරෝන් 5a-reductase එන්සයිමය මගින් ක‍්‍රියා කර ඩයිහයිඩ්‍රොටෙස්ටොස්ටෙරෝන් ^ DHT& බවට පරිවර්තනය කරණ අතර එය අභ්‍යන්තර පුරස්ථි පරිවෘත්තීය නියාමනය කරන වඩාත් ප‍්‍රබල ඇන්ඩ්‍රොජන් වේ. DHT වලට පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථියේ වැඩි නිරාවරණය පටක වර්ධනය සමඟ සම්බන්ධ වේ. DHT, androstanediol බවට පරිවෘත්තීය වන අතර මෙම ඇන්ඩ්‍රොජන් දෙක ප්ලාස්මාවේ මනිනු ලැබේ. හෝමෝනවල ක‍්‍රියාකාරීත්වය ජීව විද්‍යාත්මක ක‍්‍රියාකාරකම් සහ පරිවෘත්තීය නිෂ්කාශනය යන දෙකටම ලිංගික හෝමෝන බන්ධන ග්ලෝබියුලින් ^SHBG& මගින් දැඩි ලෙස බලපානු ලබන අතර එමඟින් ස්ටෙරොයිඞ් හෝමෝන විවිධ ශක්තියෙන් ප‍්‍රතිවර්තනය කරයි.
TVP පුරස්ථි පිළිකා වලින් ආරක්ෂා කරන්නේ කෙසේද?
සෝයා බෝංචි සහ සැකසූ සෝයා බෝංචි නිෂ්පාදන වල දුර්වල ඔස්ට‍්‍රජන් ගුණ ඇති ජෙනිස්ටින් සහ ඬේඞ්සින් ෆයිටෝ-ඊස්ට්‍රොජන් වැනි අයිසොෆ්ලවෝන් අඩංගු වේ. in vitro අධ්‍යයනයකින් පෙන්නුම් කර ඇත්තේ ජෙනිස්ටයින් පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථියේ පිළිකා ෙසෙල වර්ධනය වීම වළක්වන බවයි. Genistein මගින් vitro 5a-reductase ක‍්‍රියාකාරකම් වලක්වනු ලබන බව සොයාගැනීමෙන් පෙනී යන්නේ, adiol-G හි සෙරුමය සාන්ද්‍රණය සහ පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථියේ පිළිකා අනුපාතවල පසුව ඇති වෙනස්කම් මගින් මනිනු ලබන පරිදි, සෝයා බෝංචි පරිභෝජනය ජනගහනය අතර 5a-reductase ක‍්‍රියාකාරකම්වල යම් යම් වෙනස්කම් පැහැදිලි කළ හැකි බවයි.
නිර්මාංශ ආහාර මත පදනම් වූ TVP මෙම හෝමෝනය බන්ධනය කරන ප්‍රෝටීනයක සංසරණ මට්ටම් සමඟ සම්බන්ධ වී ඇත. මෙම බන්ධනය හෝමෝනයේ කි‍්‍රරියාකාරී ස්වරූපය අඩු කරනු ඇත. මීට අමතරව, in vitro දත්ත යෝජනා කරන්නේ ජෙනිස්ටයින් මෙම ප්‍රෝටීනය සංස්ලේෂණය කරන අක්මාව වැඩි කළ හැකි බවයි.
මේදය අඩුවීම, ආහාර තන්තු වැඩි වීම සහ නිර්මාංශ ආහාර වේලට වෙනස් වීම ප්ලාස්මා ඇන්ඩ්‍රොජන් මට්ටම අඩු වීමට හේතු වී ඇත.
සත්ව නිෂ්පාදන, විශේෂයෙන් සමහර කිරි නිෂ්පාදන පරිභෝජනය පුරස්ථි පිළිකා සඳහා වැඩි අවදානමක් සමඟ සම්බන්ධ වී ඇත. ඊට වෙනස්ව, සෝයා බෝංචි නිෂ්පාදන නිතර පරිභෝජනය කරන බොහෝ ආසියාතික රටවල පුරස්ථි ග‍්‍රන්ථි පිළිකා අනුපාතය අඩු වන අතර, ඔඪඡු පරිභෝජනයේ සහ අනෙකුත් ආහාර සහ ජීවන රටාවේ ආරක්ෂිත බලපෑම් මෙම හෝමෝනවල ක‍්‍රියාකාරීත්වය විවිධ සාධක මගින් යාමනය කරනු ඇත.
සෝයා ප්‍රෝටීන් ඔස්ටියෝපොරෝසිස් ඇති කරයි
සෝයා වල එළකිරි තරම් කැල්සියම් අඩංගු නොවිය හැකි නමුත් අස්ථි වලට අත්‍යවශ්‍ය මැග්නීසියම් විශාල ප‍්‍රමාණයක් එහි අඩංගු වේ. අධ්‍යයනවලින් හෙළි වී ඇත්තේ මාස 6ක් තම දෛනික ආහාර වේලට සෝයා ග‍්‍රෑම් 40ක් එකතු කරන කාන්තාවන්ගේ අස්ථිහි ඛනිජ ඝනත්වය වැඩි බවයි. එසේම, සියවස් ගණනාවක් තිස්සේ සෝයා පරිභෝජනය කරන චීන සහ ජපන් ජාතිකයින් ට ඔස්ටියෝපොරෝසිස් රෝග වැළදීමෙහි අඩුවක් පෙන්නුම් කරයි. එම නිසා ඔබ සෝයා පරිභෝජනය වැඩි කර මෙම උසස් ප්‍රෝටීනයේ ප‍්‍රතිලාභ ලබා ගත යුතුය.
